Oleh Nik Abdul Rakib Bin Nik Hassan
Wilayah
Setul asalnya adalah Tanah Negeri Kedah. Disini saya kemukakan kronologi Wilayah
Setul. Kronologi Wilayah Setul adalah seperti berikut :-
1813 Tunku Bisnu memerintah Mukim Setul, sebagai sebuah Mukim dalam negeri kedah
1815 Tunku Bisnu
menunggal dunia dan
Mukim Setul tiada
pemerintah selama 24 tahun Sehingga tahun 1838
1839 Mukim Setul dinaiktarafkan dari sebuah mukim kepada sebuah Negeri bernama Negeri Setul Mambang Segara dan Tunku Mohammad Akib menjadi raja pertama bagi negeri Setul. Pemerintahannya diantara tahun 1839 – 1844
1844 Negeri Setul
diserap ke dalam ‘Monthon’ atau
‘Mandela’ Legor atau Nokorn Sri Thammarat
(Negara Sri Darmaraja) sehingga tahun 1897
1876 Tunku Ismail,
putra sulong Tunku Mohammad Akib menjadi
Raja Negeri Setul
1884 Tunku Ismail
meninggal dunia dan putra sulongnya,
Tunku Abdul Rahman mengganti ayahnya menjadi Raja Setul.
1895 Sultan kedah
menghantar Tunku Baharuddin Bin Tunku
Meh untuk memerintah Nergeri
Setul.
1997 Terbentuk ‘Monthon’ Negeri Sai (Kedah) dengan kedah,
Perlis dan Setul dimasuk ke dalam ‘Monthon’ tersebut.
1901 Sungai Upeh,
sebuah kawasan dalam negeri Setul
mempunyai kemajuan yang pesat dengan menjadi salah satu pelabuhan perniagaan lada di selat Melaka.
10 Mac 1909 Perjanjian Anglo - Siamese Treaty
1909 telah memisah Negeri Setul dari negari kedah dengan
kedah dan Perlis dibawah pentadbiran British
sebaliknya Negeri Setul dimasukkan ke dalam
pemerintahan Siam.
1909 Terbentuknya
sebuah daerah di namakan Daerah Mambang dalam
Wilayah Setul.
6 Ogos 1909 Wilayah Setul diserap masuk ke dalam ‘Monthon’
Phuket.
1 Ogos 1910 Terdirinya sebuah sekolah, Namanya Sekolah Thai Melayu.
7 tahun kemudian sekolah ini ditukar nama kepada “Sekolah Setul Widya”
1914 Prakosa Ishak
manjadi Guburnur Setul
1 julai 1916
Sekolah Rendan Mukim Berakit Daerah Sungai Upeh didirikan Sebagai sekolah kedua di Setul.
1918 Sekolah Thai
Melayu ditukar nama kepada Sekolah Setul Widya
atau Setul Wittaya.
1922 Daerah kecil
Dusun diturunkan taraf menjadi sebuah
mukim di dalam Daerah Mambang.
1925 Setul diletak
dibawah Monthon Legor atau Nakorn Sri
Thammarat.
9 Julai 1929 Pihak kerajaan Siam melanjutkan khidmat
Phraya Samataratburin sebagai Guburnur sehingga 1932.
1930 Daerah kecil Langu dinaiktaraf menjadi sebuah daerah dan Daerah Thungwa dituruntarafkan menjadi sebuah
daerah kecil.
1939 Daerah Mambang ditukarkan nama menjadi Daerah Muang Setul.
1 jun 1969 Daerah kecil Khuan kalong ditubuhkan dengan
di bawah Daerah Muang Setul.
28 jun 1973 Daerah kecil Thungwa dinaiktarafkan menjadi sebuah daerah.
1 Mei 1976 Daerah kecil Thapae ditubuhkan dengan dibawah Daerah Muang Setul.
14 Januari 1977 Daerah kecil khuandon di tubuhkan dengan dibawah Daerah Muang Setul.
1 Februari 1988 Daerah kecil khuan Don dinaiktarafkan menjadi
sebuah daerah.
3 Julai
1994 Daerah kecil Thapae dinaiktarafkan menjadi
Sebuah daerah.
15 September 1996 Daerah kecil Manang ditubuhklan
dan di bawah Daerah khuan Kalong.
24 Ogos
2007 Daerah kecil Manang dinaiktararafkan menjadi Daerah Manang.
Walapun Wilayah Setul adalah sebuah tanah dari Negeri Setul. Tetapi kerana terpisah dari Negeri Setul telah lama. dan penduduk Wilayah Setul menerima kesan dari dasar “Siamisasi” kerajaan. Sehingga sebahagian penduduk Melayu Setul tidak boleh lagi berbahasa Melayu. Begitu juga perasaan “KeKedahan” mereka sudah tiada lagi dalam jiwa raga penduduk Melayu Setul.
Beberapa
tahun lalu semasa penulis ke Bandar Setul. Dan terjumpa seorang Melayu usia
sekitar 70 tahun mengatakan semasa dia masih kecil di dalam bandar ini
kebanyakan berbahasa Melayu (Kedah) tetapi sekarang orang yang berbahasa Melayu
sudah berkekurangan. Dan dia mengatakan “Hilang Bahasa Hilanglah Bangsa”
Tiada ulasan:
Catat Ulasan