นายโดล ซาอิด ผู้นำจารีตประเพณีมีนังกาเบาแห่งเขตนานิง รัฐมะละกา ประเทศมาเลเซีย

โดยนายนิอับดุลรากิ๊บ  บินนิฮัสซัน

                                               แผ่นที่เขตนานิง

ในรัฐมะละกานั้น จะมีดินแดนจารีตประเพณีอยู่ 2 ส่วน ส่วนหนึ่งคือ กลุ่มชาวมลายูที่ยึดถือจารีตประเพณีแบบอาดัตอิสตีอาดัต หรือจารีตประเพณีของชาวมลายูทั่วไป ส่วนที่สอง คือ กลุ่มชาวมลายูที่ยึดถือจารีตประเพณีแบบอาดัตเตอเมิงฆง หรือ แบบอาดัตมีนังกาเบา  สำหรับดินแดนที่ชาวมลายูที่ยึดถือจารีตประเพณีแบบอาดัตเตอเมิงฆง หรือ แบบอาดัตมีนังกาเบา ตั้งถิ่นฐานอยู่จะเรียกว่าเขตนานิงของรัฐมะละกา สำหรับเขตนานิงนี้  เป็นดินแดนที่ยึดถือจารีตประเพณีอาดัตเตอเมิงฆง ตั้งอยูในอำเภออาโลร์ฆายะห์ และอำเภอยาซีน รัฐมะละกา  เดิมดินแดนนานิงเป็นส่วนหนึ่งของดินแดนสมาพันธรัฐแห่งรัฐนัครีซัมบีลัน ตั้งแต่ศตวรรษที่ 16 ในเขตนานิงจะมีนักต่อสู้ชาวนานิงที่ต่อต้านเจ้าอาณานิคมอังกฤษ แต่ว่าในภายหลังจะยอมแพ้ต่ออังกฤษ แต่ชื่อของนักต่อสู้ท่านนี้ได้รับการเชิดชูจากชาวนานิง และชาวมาเลเซียในปัจจุบัน นักต่อสู้ท่านนี้ชื่อว่า นายโดล ซาอิด  (Dol Said)

                                           สุสานนายโดล ซาอิด

                                        สุสานนายโดล ซาอิด

                                           สุสานนายโดล ซาอิด

นายโดล ซาอิด  (Dol Said) มีชื่อจริงวา ดาโต๊ะอับดุลซาอิด บิน โอมาร์ เกิดในปี 1773 เสียชีวิตในปี 1849 จะเป็นที่รู้จักในชื่อ นายโดล ซาอิด เป็นผู้นำชาวมลายูในเขตนานิง ซึ่งเป็นพื้นที่ในมลายา เดิมเขตนานิงเป็นเขตอิสระ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของรัฐนัครีซัมบีลัน แต่เขตดังกล่าวถูกผนวกเข้ากับรัฐมะละกา (และต่อมาอยู่ในการปกครองของอาณานิคมอังกฤษโดยตรง ภายใต้การปกครองที่เรียกว่า Straits Settlements) ในสมัยอาณานิคมของอังกฤษ นายโดล ซาอิด  (Dol Said) เป็นผู้นำของเขตนานิง หรือ Penghulu Naning คนที่ 9 ในสงครามนานิงที่เกิดขึ้นเมื่อปี 1831 ทำให้เขากลายเป็นนักรบผู้สร้างชื่อในประวัติศาสตร์รัฐมะละกา นายโดล ซาอิด มาจากโคตรตระกูล หรือ Suku ที่ชื่อว่า Suku Semelenggang ตามหลักจารีตประเพณีมีนังกาเบา ชาวมลายูในเขตนานิง และรัฐนัครีซัมบีลันส่วนใหญ่ จะเป็นชาวมลายูที่สืบตระกูลมาจากชาวมีนังกาเบาที่อพยพมาจากเกาะสุมาตรา อินโดเนเซีย มาแตงงานกับชนพื้นเมืองของพื้นที่ดังกล่าว  นายโดล ซาอิด สืบทอดเป็นผู้นำของเขตนานิง หรือ Penghulu Naning คนที่ 9 ต่อมาจากผู้นำเตนานิงที่ชื่อว่า Penghulu Anjak ในปี 1799  ขณะที่เขาอายุเพียง 26 ปี ในปี 1802 พันเอกเทย์เลอร์ (Kolonel Taylor)ของอังกฤษได้แต่งตั้งนายโดล ซาอิด เป็นผู้นำของเขตนานิง โดยมีเงื่อนไขว่าเขาต้องใช้ตราประทับของอังกฤษ จนกระทั่งในปี 1807 พันเอก Farquhar ของอังกฤษได้เขามาการแทรกแซงกิจการของเขตนานิง โดยอนุญาตให้ผู้นำของเขตนานิงมีสิทธิในการปกครองเขขตนานิง รวมทั้งมีอำนาจในการลงโทษประหารชีวิตด้วย การแทรกแซงของพันเอก Farquhar ทำให้อำนาจในการประหารชีวิตถูกมอบให้กับรัฐบาลของรัฐ

การต่อต้านอังกฤษ (1831−1832)

นายโดล ซาอิด คัดค้านการปกครองของอังกฤษในปี 1831−1832 การต่อต้านของนายโดล ซาอิด คือการปกป้องเอกราชของเตนานิง เนื่องจากตามสนธิสัญญาแองโกล-ดัตช์ ค.ศ. 1824 ชาวดัตช์ได้มอบรัฐมะละกาให้กับอังกฤษ และอังกฤษอ้างว่าเขตนานิงเป็นส่วนหนึ่งของรัฐมะละกา ด้วยเหตุนี้อังกฤษจึงสั่งให้เขตนานิงปฏิบัติตามกฎเกณฑ์ทั้งหมดที่กำหนดไว้ในรัฐมะละกา นายโดล ซาอิด และชาวเขตนานิง ปฏิเสธที่จะยอมรับข้อเรียกร้องของอังกฤษ

นอกจากนี้ โดยอาศัยกฎหมายปี 1830 อังกฤษบังคับให้เขตนานิงต้องจ่ายเงินหนึ่งในสิบของผลผลิตทางการเกษตรของตน คำสั่งดังกล่าวออกหลังจากอังกฤษพบว่ารายได้ของเขตนานิงอยู่ที่ 4,500 ดอลลาร์ต่อเดือน นายโดล ซาอิด ปฏิเสธที่จะจ่ายภาษีเพราะเขาถือว่าเขตนานิงเป็นเขตอิสระ

อังกฤษออกฎเกี่ยวกับผุ้นำเขต หรือ Penghulu ซึ่งทำให้อำนาจและอิทธิพลของนายโดล ซาอิด ลดลง อังกฤษห้ามไม่ให้ผู้นำเขต หรือ Penghulu ตัดสินเกี่ยวกับคดีอาญาเอง ในปี 1828 อังกฤษได้ตักเตือนนายโดล ซาอิด ไม่ให้ตัดสินคดีด้วยตัวเอง  นอกจากนี้นายโดล ซาอิด ยังถูกข่มขู่จากอังกฤษว่า ถ้าไม่ปฏิบัติตามคำสั่งของอังกฤษ ทางอังกฤษก็จะทำการปลดเออกจากตำแหนง

ภายในหนึ่งปี มีสงครามเกิดขึ้นถึงสองครั้ง ได้แก่ สงครามวันที่ 15 กรกฎาคม 1831 และสงครามเดือนมีนาคม 1832  

สงคราม 15 กรกฎาคม 1831

ทางอังกฤษประกาศให้นายโดล ซาอิด เป็นกบฏ กัปตัน Wyllie ถูกส่งพร้อมทหาร 150 นายไปโจมตีเขตนานิง อย่างไรก็ตามนายโดล ซาอิดสามารถเอาชนะอังกฤษได้โดยใช้ยุทธวิธีการรบแบบกองโจร รวมทั้งได้รับความช่วยเหลือจากผู้นำของ Seri Meranti, Sungai Ujong, Johol และ Muar หนานหนิงยังได้รับความช่วยเหลือจาก Yamtuan Muda Raja Ali จากเมือง Rembau ความช่วยเหลือทางทหารภายใต้การนำของลูกเขยของนายโดล ซาอิด คือนาย Syed Sha'aban

                    ค่ายทหารในเดือนมีนาคม 1832 ใกล้เมืองอาโลว์ฆายะห์ 

                                    การปะทะกันในปี 1832

สงครามเดือนมีนาคม 1832

อังกฤษเจรจากับ Yamtuan Muda Raja Ali จากเมือง Rembau และ Yamtuan Muda Raja Ali ตกลงที่จะส่งทหาร 600 คนไปช่วยเหลืออังกฤษ กองทัพอังกฤษที่นำโดยพันเอก Herbert สามารถยึดเขตตาโบห์ (Taboh) ได้ และบ้านเรือนของชาวนานิงก็ถูกเผา ในที่สุดนายโดล ซาอิดก็ยอมแพ้มอบตัวจำนนต่ออังกฤษ

ชีวิตหลังจากการต่อต้านอังกฤษ

หลังจากที่นายโดล ซาอิดยอมจำนน ทางเจ้าอาณานิคมอังกฤษก็มอบเงินบำนาญให้เขา 200 รูปีต่อเดือน เขาได้ซื้อที่ดินเพื่อปลูกพืชข้าวนอกเหนือจากการประกอบอาชีพด้านการแพทย์สมุนไพร เขาหาเงินได้มากพอที่จะซื้อรองเท้า ซื้อรถม้า และใช้บริการของช่างทอง นายโดล ซาอิดเสียชีวิตในต้นเดือนสิงหาคม 1849 และถูกฝังไว้ในสุสานตาโบห์ เขตนานิง ถัดจากมัสยิดดาโต๊ะ โดล ซาอิด ตาโบห์ เขตนานิง รัฐมะละกา

อ้างอิง

Hafizah Iszahanid, Kerajaan Naning pernah merdeka, https://www.bharian.com.my/

Jonathan Cave,Naning In Melaka,