การเสียชีวิตของเต็งกูฮาซัน มูฮัมหมัด ดีตีโร(Teungku Hasan Muhammad di Tiro) วีรบุรุษของชาวอาเจะห์

โดย นิอับดุลรากิ๊บ บินนิฮัสซัน







เมื่อ 3 มิถุนายน 2010 ชาวอาเจะห์ก็ได้สูญเสียบุคคลสำคัญคนหนึ่งในประวัติศาสตร์ของอาเจะห์ เขาคือ เต็งกูฮาซัน ดีตีโร (Teungku Hasan Muhammad di Tiro) ผู้นำขบวนการอาเจะห์เสรี หรือ Gerakan Aceh Merdeka (GAM) ซึ่งเป็นขบวนการต่อสู้เพื่อเอกราชของชาวอาเจะห์ ต่อมาภายหลังได้ร่วมเจรจากับรัฐบาลอินโดเนเซีย ยุติการต่อสู้ด้วยอาวุธหันมาต่อสู้ทางรัฐสภา

ในอาเจะห์ ประเทศอินโดเนเซีย คำว่า ตึงกู หรือ เต็งกู มีความหมายที่แตกต่างจากพื้นที่อื่นๆที่ใช้คำเดียวกัน ด้วยคำว่า เต็งกู (Teungku) ในอาเจะห์ เป็นคำนำหน้าบุคคลที่เรียกว่านักการศาสนา หรือนักปราชญ์ศาสนา (Ulama) ส่วนกลุ่มเชื้อสายเจ้านั้น ในอาเจะห์จะเรียกว่า ตือกู หรือ Teuku

สำหรับเต็งกูฮาซัน ดีตีโร เกิดในเมืองปีดี (Pidie) ของอาเจะห์ เมื่อ 25 กันยายน 1925 และเสียชีวิตที่เมืองบันดาอาเจะห์ (Banda Aceh) เมื่อ 3 มิถุนายน 2010 ด้วยอายุ 84 ปี หนึ่งวันก่อนการเสียชีวิตของเขา รัฐบาลอินโดเนเซียได้มอบสัญชาติอินโดเนเซียแก่เขา เขาเป็นผู้ประกาศเอกราชของอาเจะห์เมื่อวันที่ 4 ธันวาคม 1976 เขาตั้งถิ่นฐานถาวรอยู่ในกรุงสตอกโฮล์ม เมืองหลวงของประเทศสวีเดน เขาได้เข้าออกป่าพร้อมกับกองกำลังของเขาในปี 1976 เพื่อแยกอาเจะห์ออกจากอินโดนีเซีย แต่เขาต่อสู้ในประเทศได้เพียงสามปีเท่านั้น เพราะเมื่อกองทัพอินโดนีเซียโจมตีกองกำลังของเขา ทำให้เขาต้องออกจากลี้ภัยทางการเมืองจนในที่สุดเขาปักหลักถาวรที่กรุงสตอกโฮล์มเมืองหลวงของสวีเดน หลังจากการล้มสลายของรัฐบาลซูฮาร์โต ปัญหาของการต่อสู้เพื่อเป็นอิสระของอาเจะห์ก็ได้รับความสนใจอีกครั้ง

ชีวประวัติส่วนตัว
ชื่อเต็ม : เต็งกู ฮาซัน มูฮัมหมัด ดีตีโร (Teungku Hasan Muhammad di Tiro)
เกิด : 25 กันยายน 1925 ที่เมืองปีดี(Pidie) อาเจะห์
มารดาชื่อ : โปจุตฟาตีมะห์
บิดาชื่อ : เต็งกู มูฮัมหมัด ฮาซัน ดีตีโร (Teungku Muhammad Hasan di Tiro)
ภรรยา : นางโดรา (Dora) เป็นชาวยิวสหรัฐอเมริกา โดยภรรยาเปลี่ยนมานับถือศาสนาอิสลาม ต่อมาหย่ากัน
บุตรชายชื่อ : การีม ดีตีโร (Karim di Tiro) จบการศึกษาปริญญาเอกด้านประวัติศาสตร์ ปัจจุบันสอนหนังสืออยู่ในสหรัฐ
ที่อยู่ : Norsborg กรุงสตอกโฮล์ม ประเทศสวีเดน

การศึกษา
-จบสาขานิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยอิสลามแห่งอินโดเนเซีย (Universitas Islam Indonesia) ปี 1945
-จบสาขากฎหมายระหว่างประเทศ มหาวิทยาลัยโคลัมเบีย
-เคยได้รับการศึกษาที่มหาวิทยาลัยกายะห์มาดา เมืองยอกยาการ์ตา
-ได้รับปริญญาเอกจาก มหาวิทยาลัย Plano, รัฐเทกซัส สหรัฐอเมริกา
-จบการศึกษาจากมหาวิทยาลัยโคลัมเบียและมหาวิทยาลัยฟอร์แดม(Fordam University)ในนิวยอร์ค

ประสบการณ์การทำงาน
-เคยทำงานอยู่ในเยาวชนแห่งสาธารณรัฐอินโดนีเซีย (GOI)
-เคยเป็นประธานฝ่ายเยาวชนขององค์กรเยาวชนสาธารณรัฐอินโดเนเซีย(PRI-) ประจำเขตปีดี (Pidie) ในปี1945
-เจ้าหน้าที่ของรองนายกรัฐมนตรีคนที่สอง (Syafruddin Prawiranegara)
-เจ้าหน้าที่ประชาสัมพันธ์ของสถานทูตอินโดนีเซียประจำสหประชาชาติ
-ประธานแนวร่วมปลดปล่อยแห่งชาติอาเจะห์สุมาตรา

การทำงานของเต็งกู ฮาซัน มูฮัมหมัด ดีตีโร
-ก่อตั้ง “สถาบันอาเจะห์” ในสหรัฐอเมริกา
-กรรมการผู้จัดการ บริษัท Doral International ในนิวยอร์ก
-หนังสือชื่อ Diary Unfinished

x