ประเทศบรูไน

การเมืองการปกครองประเทศบรูไน

ประมุขและหัวหน้าฝ่ายบริหาร สมเด็จพระราชาธิบดี ฮัจญี ฮัสซานัล โบลเกียห์ มูอิซซัดดิน วัดเดาละห์ (Sultan Haji Hassanal Bolkiah Mu’izzaddin Waddaulah) สมเด็จพระราชาธิบดีองค์ที่ 30

ระบอบการปกครอง สมบูรณาญาสิทธิราชย์ โดยมีสมเด็จพระราชาธิบดีเป็นองค์ประมุขผู้นำรัฐบาล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง

เขตการปกครอง แบ่งเป็นสี่เขตคือ เขต Brunei-Muara เขต Belait เขต Temburong และเขต Tutong

วันชาติ  23 กุมภาพันธ์

ระบบสุลต่านบรูไน

                รัฐบรูไนปกครองด้วยระบบสุลต่านนับตั้งแต่ปี 1363  จนถึงปัจจุบัน  มีสุลต่านทั้งหมดจำนวน 30  องค์  โดยสุลต่านบรูไนองค์แรกคือ  Sultan  Muhammad  Shah  (1363-1402), สุลต่านองค์ที่ 6 คือ Sultan Bolkiah (1485-1524), สุลต่านองค์ที่ 29 คือ Sultan Omar  Ali  Saifuddin  III (1950-1967)  และสุลต่านองค์ปัจจุบันคือ Sultan  Haji  Hassanal  Bolkiah  Mu’izzaddin  Waddaulah  ขึ้นครองราชย์ตั้งแต่ปี 1967  จนถึงปัจจุบัน.

การเมืองการปกครองของบรูไน

            ประเทศบรูไนดารุสสาลามเป็นประเทศที่มีการปกครองแบบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ (Constitutional Mornachy ) ซึ่งมีหลักการว่า  Melayu Islam Berraja ( MIB ) โดยองค์สุลต่านเป็นผู้นำของประเทศและเป็นผู้นำรัฐบาล  ด้วยการดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี  และรัฐมนตรีว่าการกลาโหม  ได้รับการช่วยเหลือให้คำปรึกษาจากสภาที่ปรึกษา  และคณะรัฐมนตรีประเทศบรูไนไม่มีสภานิติบัญญัติหรือสภาผู้แทนราษฎร  ในปี 2000  ทางองค์สุลต่านได้มีการประชุมเพื่อกำหนดรัฐสภา (Parliament)  ซึ่งไม่เคยมีการจัดตั้งมานับตั้งแต่ปี 1984 ซึ่งเป็นปีที่ได้รับเอกราชจากอังกฤษ  ด้านการป้องกันประเทศนั้น  ทางบรูไนได้มีการทำสนธิสัญญากับอังกฤษ  โดยทางอังกฤษได้ส่งกลุ่มทหารเผ่ากรุข่า (Gurkha ) ซึ่งเป็นชนเผ่าของประเทศเนปาลได้ตั้งฐานอยู่ในประเทศบรูไน ตั้งอยู่ที่ Seria  การป้องกันประเทศของบรูไนนับว่ามีน้อยมากเมื่อเปรียบเทียบกับความร่ำรวยของประเทศ  ประเทศบรูไนเองก็มีส่วนในการอ้างสิทธิเหนือหมู่เกาะ Spratly  ซึ่งมีประเทศมาเลเซีย ,จีน ,ไต้หวัน ,เวียดนาม ,ฟิลิปปินส์ร่วมอ้างสิทธิเหนือหมู่เกาะดังกล่าวด้วย

                บรูไนแบ่งการปกครองออกเป็น 4 อำเภอ คือ

1.            Belait

                            เป็นอำเภอที่ใหญ่ที่สุดของบรูไน  เป็นอำเภอที่อยู่ทางทิศตะวันตกของประเทศบรูไน  มีเมืองเอกชื่อว่า Kuala Belait  เมืองอื่นๆที่มีชื่อเช่น Badas , Kerangan ,Nyatan ,Labi,Lumut , Seria, Sukang และ Talingan  อำเภอนี้มีดินแดนทางทิศเหนือติดทะเลจีนใต้  ทางทิศตะวันออกติดกับอำเภอ Tutang และทางทิศใต้และทิศตะวันตกติดกับประเทศมาเลเซีย

2.            Brunei และ Muara 

                            เป็นอำเภอที่เล็กที่สุดของประเทศบรูไน  ตั้งอยู่ทางเหนือสุดของประเทศ  มีเมืองเอกชื่อว่า Bandar Seri Begawan ซึ่งเป็นเมืองหลวงของประเทศบรูไนด้วย  เมืองที่สำคัญมีเมือง  Muara อำเภอนี้มีดินแดนทางทิศเหนือติดกับทะเลจีนไต้  ทางทิศตะวันออกติดกับแหลมหรือ อ่าวบรูไน  ทางทิศไต้ติดกับประเทศมาเลเซีย  และทิศตะวันตกติดกับ Tutang และที่อ่าวบรูไนมีเกาะอีกหลายเกาะตั้งอยู่

3.            Temburong

                            เป็นอำเภอที่ตั้งอยู่ทางตะวันออกสุดของประเทศบรูไน  อำเภอ Temburong  เป็นอำเภอที่ค่อนข้างแปลก  เพราะอำเภอนี้ถูกตัดขาดจากดินแดนของประเทศบรูไนมีเพียงอ่าวบรูไนเท่านั้นเป็นตัวเชื่อมระหว่างอำเภอ Temburong  กับส่วนอื่นๆของประเทศบรูไน  ดังนั้นเมื่อประชาชนประเทศบรูไนจากอำเภอ Temburong  จะเดินทางไปยังอำเภออื่นๆของประเทศบรูไน จึงมีทางเดียวเท่านั้นที่เป็นดินแดนเดียวกัน  นั้นคือการเดินทางทางทะเล โดยผ่านอ่าวบรูไน  ส่วนการเดินทางทางบกนั้นจำเป็นต้องผ่านดินแดนของประเทศมาเลเซียส่วนที่เรียกว่า Limbang  ดังนั้นประชาชนชาวบรูไนจากอำเภอ Temburong ที่ต้องการเดินทางไปยังส่วนอื่นๆของบรูไนโดยผ่าน Limbang จึงต้องใช้ Pasport ในการเดินทางดังกล่าว

4.            Tutong

                            เป็นอำเภอหนึ่งของประเทศบรูไน  มีเมืองเอกชื่อว่า Tutong  ส่วนเมืองที่สำคัญอื่นๆเช่น  Kuala Abang , Lamunin, Melit, Penanjong และTelisai  อำเภอนี้มีเพื้นที่ทางทิศเหนือติดกับทะเลจีนใต้  ทางทิศตะวันออกกับอำเภอBrunei และMuara รวมทั้งประเทศมาเลเซีย  ส่วนทางทิศตะวันตกติดกับอำเภอ Belait

                  ในแต่ละเขตหรืออำเภอของประเทศบรูไน  มีผู้บริหารเรียกว่า นายอำเภอ หรือ Pegawai Daerah  โดยแต่ละอำเภอแบ่งการปกครองออกเป็นตำบล  มีผู้นำระดับตำบลเรียกว่า Penghulu และในแต่ตำบลประกอบด้วยหมู่บ้านหลายๆหมู่บ้าน   ผู้นำระดับหมู่บ้านเรียกว่า Ketua Kampung  

ตำบลต่างๆในประเทศบรูไนประกอบด้วย 38 ตำบล

ประชากรชาวบรูไน

ตามรัฐธรรมนูญประเทศบรูไนฉบับ 1984  ได้กล่าวถึงกลุ่มชาติพันธุ์ชาวบรูไน ที่เรียกว่า puak หรือ rumpun jati  ประกอบด้วยกลุ่มชาติพันธุ์ดังนี้ :-

1.            มลายูบรูไน  (Melayu Brunei)

2.            เกอดายัน  (Kedayan)

3.            ตูตง (Tutong)

4.            ดูซุน (Dusun)

5.            เบอไลต์ (Belait)

6.            มูรุต  (Murut)

7.            บีซายา (Bisaya)

นอกจากนั้นยังมีกลุ่มชาติพันธุ์อื่นๆที่อาศัยอยู่ในประเทศบรูไน  ในฐานะของผู้ตั้งถิ่นฐาน เช่น อังกฤษ  จีน  อินเดีย  และชนกลุ่มน้อยจากรัฐซาบะห์และรัฐซาราวัค

ภาษา

ภาษาประจำชาติของประเทศบรูไน คือภาษามลายู  เป็นภาษาที่ใช้พูดในประเทศมาเลเซีย  อินโดเนเซีย สิงคโปร์   นอกจากภาษามลายูแล้วในประเทศบรูไน ยังมีภาษาถิ่นอีก  เช่น ภาษาเกอดายัน  (Kedayan), ภาษาตูตง (Tutong), ภาษาดูซุน (Dusun), ภาษาเบอไลต์ (Belait), ภาษามูรุต  (Murut) และภาษาบีซายา (Bisaya)

หลักปรัชญา  MIB (Melayu  Islam  Beraja)

หลักปรัชญานี้ได้ประกาศขึ้นโดยสุลต่านบรูไน  ในวันที่ 1 มกราคม 1984  มีใจความว่า

“….Negara Brunei  Darussalam  adalah  dan  Dengan  izin  serta  limpah  kurnia  Allah

Subhanahu Wata’ala  akan  untuk  selama-lamanya  kekal

        menjadi sebuah negara Melayu Islam  Beraja  yang  merdeka,  berdaulat  dan

demokratik,  bersendikan  kepada  ajaran  ajaran  ugama  Islam  menurut  Ahli  Sunnah

Waljama’ah........”

Melayu (มลายู)

               ตามรัฐธรรมนูญของประเทศบรูไน ปี 1962  กำหนดไว้ว่า  มลายูบรูไนหมายถึงกลุ่มชนเผ่าที่เป็นชาวมลายู ประกอบด้วยชนเผ่าที่เรียกว่า puak ดังที่กล่าวมาแล้วข้างต้น

           ส่วนกลุ่มชาติพันธุ์อื่นๆสามารถเป็นผู้มีสัญชาติบรูไนได้ เมื่อมีการตั้งถิ่นฐานในประเทศบรูไนเป็นเวลา 25 ปี และผ่านการทดสอบการใช้ภาษามลายูจากหน่วยงานทดสอบของรัฐ

                Islam (ศาสนาอิสลาม)

            ตามรัฐธรรมนูญประเทศบรูไน  ปี 1959  บทที่ 2 มาตราที่ 3 (i)  กำหนดไว้ว่า

               “ศาสนาประจำชาติของประเทศบรูไน คือ ศาสนาอิสลาม ตามแนวทางอะห์ลี  ซุนนะห์ วัลยามาอะห์

            ส่วนศาสนาอื่นๆยังคงสามารถปฏิบัติศาสนกิจตามความเชื่อของตนเองได้”

           นั้นหมายถึงสุลต่านมีฐานะเป็นประมุขทางศาสนาของประเทศ  ส่วนตำแหน่งที่สำคัญในรัฐบาล  เช่น  มุขมนตรี รองมุขมนตรี  และเลขาธิการคณะรัฐมนตรีต้องเป็นมุสลิมเท่านั้น

             ระบบราชาธิบดี (Beraja)

            พระราชาธิบดี หรือสุลต่านมีหน้าที่ดังต่อไปนี้

              1.  การเป็นประมุขทางศาสนาของประเทศ 

              2.  การเป็นผู้นำทางขนบธรรมเนียม  ประเพณี  

              3.  การเป็นผู้นำหรือประมุขของประเทศ  

             4.  การเป็นผู้นำฝ่ายบริหารรัฐ             

รัฐธรรมนูญของประเทศบรูไน

              ประเทศบรูไนมีการใช้รัฐธรรมนูญตั้งแตปี 1959  และรัฐธรรมนูญฉบับดังกล่าวมีการแก้ไขในปี 1971  และปี 1984  โดยรัฐธรรมนูญฉบับปี 1959 ได้กำหนดให้สุลต่านเป็นผูนำของรัฐโดยมีอำนาจสมบูรณ์  องค์สุลต่านมีผู้ช่วยและผู้ให้คำปรึกษาโดย 5 สภา คือ

สภาศาสนา  (The Religious Council)

สภาที่ปรึกษา( The Privy   Council) 

สภารัฐมนตรี  ( The Council of  Ministers )

สภานิติบัญญัติ ( The   Legislatif Council ) และ

สภาที่เรียกว่า The Council of Succession ซึ่งทำหน้าที่ในการเลือกสุลต่านองค์ใหม่ และภาระกิจอื่นๆ 

ตามรัฐธรรมนูญฉบับ 1959  นั้นกำหนดให้นายกรัฐมนตรีเป็นตำแหน่งสูงในฝ่ายบริหาร  โดยมีที่ปรึกษาชาวอังกฤษผู้มีตำแหน่งเป็น British High Commissioner ให้คำปรึกษาในกิจการต่างๆยกเว้นกิจการเกี่ยวกับศาสนา  และขนบธรรมเนียมประเพณีของชาวมลายู  ต่อมามีการแก้ไขรัฐธรรมนูญ  ในปี 1971  โดยอังกฤษมีอำนาจในการต่างประเทศ  ส่วนกิจการความมั่นคงการป้องกันประเทศอยู่ในความรับผิดชอบของประเทศบรูไนและอังกฤษ  และมีการแก้ไขรัฐธรรมนูญอีกครั้งเมื่อประเทศบรูไนได้รับเอกราช เมื่อ 1 มกราคม 1984  โดยในปีดังกล่าวสุลต่านได้เข้ารับตำแหน่งนายกรัฐมนตรี , รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง,และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย  ต่อมาเมื่อ ตุลาคม 1986  สุลต่านได้ลาออกจากตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม  ตามรัฐธรรมนูญ 1959  การแต่งตั้งสมาชิกของสภาต่างๆ เป็นอำนาจของสุลต่าน  โดยสภาศาสนาให้คำปรึกษาเกี่ยวกับกิจการศาสนาอิสลาม  สภาที่ปรึกษา (องคมนตรี ) ให้คำปรึกษาเกี่ยวกับกิจการต่างๆตามรัฐธรรมนูญ  สภานิติบัญญัติให้คำปรึกษาเพื่อให้รัฐธรรมนูญได้รับการปฏิบัติตามวัตถุประสงค์  แต่ความจริงแล้วสภานิติบัญญัติไม่มีการประชุมมาเป็นเวลาหลายปีแล้ว 

พรรคการเมือง

จนถึงปัจจุบันประเทศบรูไนพรรคการเมืองยังไม่ค่อยมีบทบาทมากนัก  จนสามารถเรียกได้ว่าพรรคการเมืองของประเทศบรูไนไม่มีผลต่อการเมืองการปกครองของประเทศบรูไนเลย   ในประเทศบรูไนจะมีเพียงพรรคการเมืองเล็กๆพรรคหนึ่งซึ่งแทบจะไม่มีบทบาททางการเมือง  หรือทำกิจกรรมทางการเมืองในประเทศบรูไน   พรรคดังกล่าวคือพรรคจิตสำนึกประชาชนบรูไน ( Parti Kesedaran Rakyat Brunei  ) หรือ PAKAR และพรรคเอกภาพแห่งชาติบรูไน ( Parti Perpaduan  Kebangsaan Brunei )   หรือ PPKB ซึ่งได้รับอนุญาตให้ดำเนินกิจกรรมทางการเมืองเมื่อไม่นานมานี้เอง.