นายอับดุลวาฮับ อิบนีอิบราฮิม อาชี (อาเจะห์) (1905-1985) นักการศาสนาชาวมลายูผู้ก่อตั้งหนังสือพิมพ์เอกชนแห่งแรกของประเทศซาอุดีอาราเบี

โดย นายนิอับดุลรากิ๊บ  บินนิฮัสซัน

นายอับดุลวาฮับ อาชี (อาเจะห์) เกิดเมื่อปี 1905 ที่บ้านดารุลอาชี หรือบ้านแห่งอาเจะห์ ที่ตั้งบริเวณซัมมียะห์ นครมักกะห์   บิดาของชาวคือเชคอิบราฮิม อาชี (อาเจะห์) กล่าวว่าบิดาเป็นผู้ที่ได้รับการยอมรับจากคนมักกะห์สูง  ในยุคต้นอิสลามศตวรรษที่ 14 หรือยุคปลายคริสต์  เชคอิบราฮิม ได้จัดตั้งศูนย์การเรียนอัลกุรอ่านสำหรับเด็กๆ ในพื้นที่ที่เขาอาศัยอยู่ ซึ่งศูนย์ดังกล่าวรู้จักในนาม Kuttâb Âsyiah ถือว่าศูนย์นี้มีชื่อเสียงในนครมีกกะห์ในสมัยนั้น   เชคอิบราฮิม ยังได้สร้างดารุลอาชี (Dâr al-Âsyî) หรือบ้านอาเจะห์ เป็นบ้านสี่ชั้น สำหรับที่ครอบครัวของเขาอาศัยอยู่ และเป็นที่อาศัยของชาวอาเจะห์ที่เดินทางมาแสวงบุญที่นครมักกะห์

 

นายอับดุลวาฮับ อาชี (อาเจะห์) เขาเป็นนักการศาสนาจากโลกมลายูที่เป็นหนึ่งในผู้นำเสนอวรรณกรรมอาหรับยุคใหม่ของซาอุดีอาราเบีย ยังเป็นผู้สร้างอารยธรรมอิสลามยุคใหม่ เช่น เป็นผู้ก่อตั้งหนังสือพิมพ์เอกชนฉบับแรกของซาอุดีอาราเบียในปี 1931 โดยให้ชื่อว่า หนังสือพิมพ์ Shaut Al-Hijaz โดยนายอับดุลวาฮับ อาชี (อาเจะห์) เป็นบรรณาธิการคนแรก ซึ่งหนังสือพิมพ์ของรัฐบาลซาอุดีอาราเบียขณะนั้น ใช้ชื่อว่าหนังสือพิมพ์ Ulumul Quro นอกจากนั้นนายอับดุลวาฮับ อาชี (อาเจะห์) ยังได้จัดตั้งสมาคมวรรณกรรมซาอุดีอาราเบีย หรือ  Al-Nadi Al-Adabi Al-Su’udi โดยสมาคมวรรณกรรมซาอุดีอาราเบียนี้แหละ โดยผ่านหนังสือพิมพ์ Shaut Al-Hijaz ของนายอับดุลวาฮับ อาชี ที่เสนอเรื่องสั้นอาหรับ นวนิยายอาหรับ  วรรณคดีร้อยแก้วอาหรับ บทกวีอาหรับ ประวัติศาสตร์นครมักกะห์

ชื่อของนายอับดุลวาฮับ อิบนีอิบราฮิม อาชี จะเป็นที่รู้จักในวงการของการวิจัยในเรื่องวรรณกรรมอาหรับของซาอุดีอาราเบีย รวมทั้งการวิจัยสื่อมวลชนยุคใหม่ของซาอุดีอาราบีย  ซึ่งชื่อเสียงของเขาช่างแตกต่างจากในดินแดนบรรพบุรุษของเขา นั้นคือส่วนใหญ่ชื่อเสียงของเขาจะไม่เป็นที่รู้จักของชาวอาเจะห์  

 

นักวิชาการชาวอาเจะห์ กล่าวว่าชื่อเสียงของนายอับดุลวาฮับ อิบนีอิบราฮิม อาชี ในโลกอาหรับมีความยิ่งใหญ่เทียบได้ไม่แพ้ นายอาลี อาหมัด บากาซีร์ (21 ธันวาคม 1910- 10 พฤศจิกายน 1969) นักกวี นักเขียนบทละคร ชาวอินโดเนเซียเชื้อสายอาหรับฮัดรามี ที่เกิดในเมืองสุราบายา ที่ไปตั้งถิ่นฐาน สร้างชื่อเสียงในอียิปต์

 

นายอับดุลวาฮับ อิบนีอิบราฮิม อาชี เติบโตมาในดารุลอาชี หรือบ้านอาเจะห์ โดยเขาได้รับการศึกษาด้านอัลกุรอ่านและวิชาพื้นฐานของศาสนาอิสลามจากดารุลอาชี หรือบ้านอาเจะห์

 

เมื่อนายอับดุลวาฮับ อิบนีอิบราฮิม อาชี มีอายุได้สิบขวบ เขาได้ไปเรียนที่โรงเรียนมัดราซะห์อัลฟาละห์ (Madrasah al-Falâh) ซึ่งก็ตั้งอยู่ในนครมักกะห์เช่นกัน นอกจากนั้น เขายังเรียนศาสนากับกลุ่มผู้เรียนในมัสยิดอัลฮาราม เขาเป็นคนที่ชอบอ่านหนังสือด้วยตัวเองอีกด้วย

  

ในปีฮิจเราะห์ศักราช 1341 (1922) เขาได้รับการแต่งตั้งเป็นครูผู้สอนคนหนึ่งของโรงเรียนอัลฟัครียะห์ (Madrasah al-Fakhriyyah) ซึ่งตั้งอยู่ในนครมักกะห์เช่นกัน นอกจากนั้นในปีฮิจเราะห์ศักราช 1347 (1929) เขายังสอนที่โรงเรียนที่เขาจบ คือ  มัดราซะห์อัลฟาละห์ (Madrasah al-Falâh)

 

ต่อมาภายหลังนายอับดุลวาฮับ อิบนีอิบราฮิม อาชี จะร่วมกิจกรรมของโลกวรรณกรรมและโลกหนังสือพิมพ์ โดยร่วมงานกับนายมูฮัมหมัด ซอและห์ นาชีฟ (Muhammad Shalih Nashîf) และนายอับดุลวาฮับ อิบนีอิบราฮิม อาชี ได้ก่อตั้งหนังสือพิมพ์ Shaut al-Hijâz ที่นครมักกะห์ในปีฮิจเราะห์ศักราช 1350 (1931) ซึ่งถือว่าเป็นหนังสือพิมพ์ฉบับแรกของเอกชนในประวัติศาสตร์ซาอุดีอาราเบีย(ฮีญาซ)ยุคใหม่ โดยนายอับดุลวาฮับ อิบนีอิบราฮิม อาชี ถือเป็นบรรณาธิการคนแรกของหนังสือพิมพ์ดังกล่าว

 

นายอับดุลวาฮับ อิบนีอิบราฮิม อาชี นอกจากได้แสดงความคิดเห็นในหนังสือพิมพ์องเขาแล้ว  เขายังมีงานเขียนอีกจำนวนหนึ่ง งานเขียนของนายอับดุลวาฮับ อิบนีอิบราฮิม อาชี เช่น

 

(1(1) Dîwân Syauq wa Syauq (รวบรวมบทกวี)

(2(2) Fath Makkah (ประวัติศาสตร์มักกะห์)

(3(3) Hal al-Hurûb Dharûrah min Dharûriyyât al-Basyar (วิจารย์สังคมและการเมือง)

 

และบทกวีของเขา ก็มีรวมอยู่ในหนังสือรวมบทกวีฮีญาซสมัยใหม่ เช่น  “al-Adab al-Hijâzî” “al-Mausû’ah al-Adabiyyah” “Wahy al-Shahrâ”

 

นายอับดุลวาฮับ อิบนีอิบราฮิม เสียชีวิตในปีฮิจเราะห์ศักราช 1406 (1985) ฝังที่สุสานมะอาลา นครมักกะห์

 

อ้างอิง : 1. Abdul Wahhab Asyi, Ulama Nusantara Pendiri Koran

           Swasta Pertama di Arab Saudi จาก https://www.nu.or.id

           2. Abdul Wahhâb al-Âsyî; Pelopor Sastra Hijaz Modern Asal

           Aceh, https://www.mapesaaceh.com/