โครงการทัศนศึกษาประเทศเพื่อนบ้าน มาเลเซีย สิงคโปร์ อินโดเนเซีย และบรูไน (ตอนที่ 4)

โดย นิอับดุลรากิ๊บ  บินนิฮัสซัน

โครงการทัศนศึกษาประเทศเพื่อนบ้าน มาเลเซีย สิงคโปร์ อินโดเนเซีย และบรูไน (2012 Thailand-Malaysia-SingaporeIndonesia-Brunei Fieldwork Project) ของแผนกวิชามลายูศึกษา คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มอ. ปัตตานี
……………………………………………………………………
วันที่ 19 พฤษภาคม 2012 ช่วงเช้ารถบัสของกระทรวงวัฒนธรรม เยาวชนและการกีฬา ประเทศบรูไน ได้พาคณะนักศึกษามลายูศึกษาไปยังคณะศิลปศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบรูไน ดารุสสาลาม ได้มีการพบปะ แลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับคณาจารย์ของคณะดังกล่าว หลังจากนั้นเดินทางไปยังสถาบันบรูไนศึกษาของมหาวิทยาลัยบรูไนดารุสสาลาม ซึ่งที่นั้นได้พบปะ แลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับคณาจารย์ของสถาบันบรูไนศึกษา โดยสถาบันนี้มีรศ. ดร. อำปวน อิบราฮิม บินอำปวนเตองะห์ เป็นผู้อำนวยการ สำหรับท่านผู้นี้ได้เคยพบปะมาแล้วหลายครั้ง ปรากฏว่าเนื้อหาทุกวิชาในระดับปริญญาตรีของสถาบันแห่งนี้เป็นเนื้อหาที่มีอยู่ในเกือบทุกวิชาของแผนกวิชามลายูศึกษา มอ. ปัตตานี ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับประเทศบรูไน

เมื่อออกจากมหาวิทยาลัยบรูไนดารุสสาลาม ก็ได้เดินทางไปยังมัสยิดสุลต่านโอมาร์ อาลี ซัยฟุดดิน จากนั้นเดินทางไปยังหมู่บ้านน้ำของกรุงบันดาร์สรีเบอกาวัน ซึ่งเป็นหมู่บ้านน้ำที่ใหญ่ที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ต่อมาได้เดินทางไปละหมาดอัสรี ที่มัสยิดยามิ อัสรีฮัสซานัลโบลเกียะห์ และได้เดินทางไปยังโรงแรมเอ็มไพร์ ซึ่งเป็นโรงแรมระดับ 7 ดาวของประเทศบรูไน ต่อมารถบัสก็ได้นำคณะนักศึกษามลายูศึกษาเดินทางไปยังบ้านของนักเขียนชื่อดังชาวบรูไน คือ คุณซัลมี มัสรา หรือ ชื่อเต็มของเขา คือ ดาโต๊ะปาดูกา ดีราชา ดร. อุสตาซ อาวัง ฮัจญี อบดุลฮามิด บิน ฮัจญีตามัต

โดยทางคุณซัลมี มัสราได้จัดเลี้ยงพบปะระหว่างนักเขียนชาวบรูไนกับคณะนักศึกษามลายูศึกษา ปรากฏว่ามีนักเขียนบรูไน 3 คนได้มาร่วมงานด้วย คือ คุณมุสลิม บูรมัต คุณราฮิม เอ็ม.เอ็ส. และฮัจญีซาวาวี ฮัจญีอาหมัด เมื่องานเลี้ยงเสร็จราว 4 ทุ่ม ทางเจ้าภาพและสมาชิกของสมาคมนักเขียนแห่งประเทศบรูไน ก็ได้ส่งคณะนักศึกษามลายูศึกษาไปยังที่พัก ส่วนผมก็ได้ออกไปดูสภาพกรุงบันดาร์สรีเบอกาวันอีกครั้ง เพราะคืนนี้มีงานเกี่ยวกับจักรยาน มีวัยรุ่น ผู้ใหญ่จำนวนมาก ได้ขี่จักรยานภายในตัวเมือง โดยเฉพาะบริเวณที่จัดงาน

วันที่ 20 พฤษภาคม 2012 เราเตรียมตัวและออกจากที่พักแต่เช้า เพราะรถบัสที่จะเดินทางไปยังเมืองโกตากีนาบาลูจะออกเวลา 08.00 น. เราก็มีการร่ำลากับสมาชิกของสมาคมนักเขียนแห่งประเทศบรูไน ใช้เวลาในการเดินทางที่ค่อนข้างนาน เมื่อรถบัสเข้าอำเภอลิมบัง รัฐซาราวัค รถบัสก็ได้จอดเพื่อให้ผู้โดยสารได้แลกเปลี่ยนเงินตราจากเงินบรูไนมาเป็นเงินมาเลเซีย ราว 5 โมงเย็นเราก็เดินทางถึงเมืองโกตากีนาบาลู การพักในเมืองโกตากีนาบาลูครั้งนี้ เราเปลี่ยนที่พัก จากโรงแรมเดิมตอนที่เราถึงเมืองนี้ครั้แรกมาเป็นโรงแรมใหม่ กลางคืนเดินดูสินค้าพื้นเมืองที่ตลาดกลางคืนใกล้ที่พัก

วันที่ 21 พฤษภาคม 2012 ช่วงเช้าเดินทางไปพิพิธภัณฑ์แห่งรัฐซาบะห์ ต่อมาคุณอับดุลนัดดีน ผู้สื่อข่าวของนสพ.อุตุซันบอร์เนียว ได้มาสมทบ พร้อมกับนำรถตู้พาคณะนักศึกษามลายูศึกษาไปเที่ยวบริเวณชานเมือง ต่อมาไปเยี่ยมมหาวิทยาลัยมาเลเซียซาบะห์ ตอนกลางคืนไปทานอาหารค่ำที่ร้านอาหาร โดยมีคุณอาเกียะห์ บาราบัก เป็นเจ้าภาพออกค่าอาหารและค่ารถตู้ที่พาพวกเราไปเที่ยวตอนกลางวัน เมื่อกลับที่พักแล้ว ก็เดินดูสินค้าพื้นเมืองที่ตลาดกลางคืนใกล้ที่พักเหมือนเช่นเคย

วันที่ 22 พฤษภาคม 2012 ช่วงเช้าเดินทางไปสถานีรถบัส ขึ้นรถมินิบัสไปเที่ยวยังห้างสรรพสินค้าที่ใหญ่ที่สุดในรัฐซาบะห์ คือ ห้าง วันบอร์เนียว ( 1 Borneo) ซึ่งตั้งอยู่บริเวณชานเมือง พอตอนเย็นก็กลับมายังที่พัก ใช้เวลาที่เหลือไปดูตลาดฟิลิปปินส์ ซึ่งมีสินค้าจากประเทศฟิลิปปินส์ ส่วนใหญ่พ่อค้า แม่ค้าจะมาจากชนเผ่าซูลุก ของภาคใต้ประเทศฟิลิปปินส์ วันนี้มีอดีตรัฐมนตรีหญิงของรัฐซาบะห์และสามี ซึ่งเป็นอดีตเลขาธิการพรรค USNO พรรคการเมืองที่ปกครองรัฐซาบะห์ในอดีต ต่อมาพรรคนี้ได้กลายมาเป็นพรรค UMNO ในรัฐซาบะห์ เป็นเจ้าภาพเลี้ยงอาหารค่ำ

วันที่ 23 พฤษภาคม 2012 ช่วงเช้าเราเดินทางไปยังสถานีรถบัส เพื่อจะเดินทางออกนอกตัวเมือง ดูสภาพนอกเมืองว่าเป็นอย่างไร แต่มีปัญหาตรงเวลามีจำกัด บอกทางที่พักว่าขอเช็คเอาต์เวลาบ่ายสอง เพราะวันนี้จะเป็นวันสุดท้ายที่เราอยู่ในรัฐซาบะห์ ถ้าจะเดินทางไปยังเมืองที่อยู่ไกลๆ ก็กลัวว่าจะใช้เวลามาก จึงตัดสินไปสถานที่ไม่ไกลมากนัก ดูเอกสารประกอบการท่องเที่ยวของรัฐซาบะห์ ไปเจอคำว่า Kadazan-Dusun Culture Association จึ่งตัดสินไปที่นั่น และก็ไม่ผิดหวัง เพราะเป็นแหล่งรวบรวมบ้านเรือนของชนเผ่าที่อยู่ในกลุ่มคาดาซาน-ดูซุน เราอยู่ที่นั่นจนบ่ายโมง

หลังจากนั้นจึงเดินทางกลับเก็บกระเป๋าเดินทาง เมื่อเช็คเอาต์ที่พักแล้ว เราขึ้นรถบัสที่ได้นัดไว้ให้ไปส่งที่สนามบินเราอยู่ที่สนามบินเป็นเวลาหลายชั่วโมง เพราะเครื่องบินจะออกเวลา 22.30 น. ก่อนการเดินทางทางคุณอับดุลนัดดีน กับลูกพี่ลูกน้องของเขาก็มาพบพวกเรา ต่อมามีคุณอาเกียะห์ บาราบักมาสมทบด้วย เราเดินทางถึงสนามบินนานาชาติกัวลาลัมเปอร์เป็นเวลาของวันใหม่ และเราพักที่สนามบินเพื่อรอเวลาเช้า

วันที่ 24 พฤษภาคม 2012 ราวเวลา 07.00 น. เราได้เดินทางจากสนามบินไปยังตัวเมืองกัวลาลัมเปอร์ เมื่อถึงตัวเมืองก็ไปคุยกับคนขับรถบัสให้ไปส่งที่สถานีรถบัสปุตรา เพราะเราจำเป็นต้องกลับทางฝั่งตะวันออกของแหลมมลายู จะได้ถือว่าเป็นการเดินทางรอบแหลมมลายู ต่อมาได้ไปยังสำนักงานสมาพันธ์นักเขียนแห่งชาติมาเลเซีย เพื่อเอากระเป๋า สิ่งของที่ฝากที่นั่นก่อนเดินทางไปรัฐซาบะห์ เมื่อนำสิ่งของมารวมกันที่สถานีรถบัสปุตราแล้ว

คณะนักศึกษามลายูศึกษาก็แยกย้ายไปซื้อสิ่งของที่ตลาดอินเดีย ส่วนผมกับอาจารย์ wee kbsm ก็เดินทางต่อไปยังรัฐโยโฮร์ในตอนเย็นวันนั้น เพื่อเข้าร่วมประชุมสัมมนาด้านวรรณกรรมมุขปาฐะที่เมืองตันหยงปีนัง จังหวัดหมู่เกาะเรียว ประเทศอินโดเนเซีย